نشریه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی
پیاپی 29 (بهار 1395)

یکی از نقش های مهم اطلاعات حسابداری مالی کمک به استفاده کنندگان صورت های مالی در قالب پیش بینی های سود آتی شرکت است. از طرفی برای افزایش کیفیت گزارشگری مالی بهبود نظام راهبری شرکتی موضوعی انکارناپذیر است. یکی از ارکان اصلی راهبری شرکتی کمیته حسابرسی است. درک و دانش اعضای با تجربه کمیته حسابرسی، ارزش گزارشگری مالی و حسابرسی شرکت را افزایش می دهند. پژوهش حاضر ارتباط تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی با ویژگی های پیش بینی سودهرسهم مدیریت را بررسی می کند. در این پژوهش داده های 95 شرکت پذیرفته شده در بورس تهران که کمیته حسابرسی دارند، جمع آوری شد و فرضیه ها با استفاده از تحلیل ضرایب رگرسیون، آزمون شده اند. شواهد نشان می دهد، تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی با صحت پیش بینی سود رابطه مثبت دارد. به بیان دیگر می توان گفت وجود اعضایی باتخصص مالیدر کمیته حسابرسی کیفیت گزارشگری مالی را افزایش می دهد و اطلاعات قابل اتکاتری در اختیار مدیریت قرار می گیرد و پیش بینی سود با دقت بیشتری برآورد می شود. همچنین نتایج نشان داد که تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی با پراکندگی پیش بینی های سود ارتباطی منفی دارد.

این پژوهش به بررسی رابطه مدیریت سود عملکرد جاری و عملکرد آتی باافزایش امنیت شغلی مدیر عامل در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. در این پژوهش مدیریت سود با استفاده از مدل تعدیل شدهجونز اندازه گیری شده است. و دوره تصدی مدیر عامل از صورت های مالی شرکت ها استخراج شده است. جامعهی آماری مورد مطالعه این پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. بااستفاده از روش نمونه گیری حذفی، 134 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب و برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون رگرسیون داده های ترکیبیاستفاده شدهاست. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین مدیریت سود و دوره تصدی مدیر عامل رابطه معنیداری وجود دارد. همچنین بین مدیریت سود و عملکرد جاری و آتیشرکتها نیز رابطه معنی داری وجود دارد. در نتیجه فرضیه اصلی تحقیق یعنی وجود رابطه بین مدیریت سود با افزایش امنیت شغلی مدیر عامل را تایید می کند.

این مقاله در پی پاسخ به این سوال است که آیا زنان در هیئت مدیره منافع اقتصادی برای شرکت به ارمغان می آورند. به منظور روشن شدن این مسئله، این پژوهش به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم زنان در هیئت مدیره بر ارزش شرکت پرداخته است. با استفاده از یک مدل رگرسیونی چند متغیره اثر زنان در هیئت مدیره بر ارزش شرکت و عملکرد مالی شرکت برآورد شده است. شواهدی مستقیمی به دست نیامد که وجود یک نماینده زن در هیئت مدیره به طور مستقیم بر ارزش شرکت اثر بگذارد. با این حال، اثرات غیرمستقیم یافته شده است، بدین ترتیب که زنان در هیئت مدیره به طور مثبت بر عملکرد مالی (که به وسیله بازده دارایی ها و فروش اندازه گیری شده) اثر می گذارند که به طور کلی بیانگر این است که زنان در هیئت مدیره بر عملکرد مالی (که به نوبه خود مرتبط با ارزش شرکت است) اثر می گذارند و از این طریق ارزش شرکت را نیز تحت تاثیر خود قرار می دهند.

هدف این مقاله ارزیابی و رتبه بندی ابعادسه گانه توانایی،اختیار، پذیرش ومولفه های نه گانه تاثیرگذاربر اجرای بودجه بندی عملیاتی درشرکت های آب و فاضلاب ایران است. روش پژوهش میدانی بوده و از پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماریکلیه کارکنان مالی شرکت آب و فاضلاب کشوردر سال 1394 بوده اند. برای تجزیه وتحلیل داده هاازفن تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که همه ابعادسه گانه ومولفه های نه گانه براجرای بودجه ریزی عملیاتی درشرکت آب وفاضلاب تاثیردارند. به علاوه،توانایی، درمرتبه یکم تاثیربربودجه ریزی عملیاتی بوده واختیاروپذیرش درمرتبه های دوم وسوم قرارگرفته اند. به این ترتیب، قبل ازهراقدامی برای اجرای موفقیت آمیز بودجه ریزی عملیاتی باید توانایی آن ازلحاظ توانایی ارزیابی عملکرد،توانایی فنی وتوانایی نیروی انسانی به وجود آید.

از آنجا که موقعیت اقتصادی شرکتها می تواند در انگیزه مدیران برای دستکاری سود اثرگذار باشد این احتمال وجود دارد که انگیزه های اعمال مدیریت سود در شرکتها متفاوت باشدو همچنین گروه های مختلف به ارزیابی عملکرد شرکت علاقه دارند، بنابراین می توانند برای ارزیابی عملکرد شرکت از تجزیه وتحلیل دوپونت استفاده نمایند. در این مقاله از این نسبت برای تشخیص مدیریت سود استفاده شده است. به همین منظور نمونه آماری متشکل از 71 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شد. به منظور بررسی الگوهای تحقیق، از روش تجزیه وتحلیل رگرسیون چندمتغیره حداقل مربعات معمولی و رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نسبت حاشیه سود/ گردش دارایی در شناسایی مدیریت سود اطلاعات بیشتری نسبت به اقلام تعهدی غیراختیاری ارائه می کند و همچنین تغییر حاشیه سود و گردش دارایی در جهت مخالف به علت مدیریت سود می باشد.

به دلیل اینکه به ندرت اطلاعات درباره اندازه شرکت ها و تفاوت های شرکت های کوچک و شرکت های بزرگ فهرست می شود، در این پژوهش هدف، بررسی این موضوع است که کیفیت حسابرسی بالا چه تاثیری بر مدیریت سود در دو گروه از شرکت ها دارد و این که چه رابطه ای بین ارائه گزارش مشروط و تخصص حسابرس در صنعت صاحب کار وجود دارد. دو مدل رگرسیون OLS و LOGIT برای بررسی اثر کیفیت حسابرسی بر اقلام تعهدی اختیاری و اثر تخصص حسابرس در صنعت بر ارائه گزارش مشروط در مورد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تعیین شده و معیار دوره تصدی حسابرس (5 سال) را به عنوان شاخص کیفیت حسابرسی بالا، مدل تعدیل شده اقلام تعهدی اختیاری جونز را به عنوان شاخص مدیریت سود و داشتن حداقل 7 صاحب کار در یک صنعت را بعنوان معیاری برای تخصص حسابرس مورد استفاده قرار گرفته است. متغیرهای به کار رفته در این پژوهش از گزارش های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تجزیه و تحلیل می شود. نتایج علمی پژوهشی بیان گر آن است که در شرکت های با اندازه بزرگ، دوره تصدی گری 5 سال حسابرس به احتمال بیشتر اقلام تعهدی اختیاری را کاهش می دهد. از طرفی به احتمال زیاد شرکت هایی که از حسابرس متخصص استفاده می نمایند تمایل کمتری به دریافت گزارش مشروط دارند.

حسابرسی مستقل از طریق بهبود قابلیت اتکا و افزایش اعتبار فرآیند گزارشگری مالی ، به سودمندی این فرایند و کارآیی بازارهای سرمایه کمک می کند. کیفیت حسابرسی به عوامل متعددی به خصوص استقلال حسابرس بستگی دارد. لذا کاهش استقلال حسابرس به طور مستقیم ، برکیفیت فرایند حسابرسی و اظهار نظر وی تاثیر می گذارد. به دلیل مرتبط بودن پدیده تغییر حسابرس با استقلال حسابرس ، بررسی دقیق تر آن ضروری است. به همین دلیل هدف اصلی این پژوهش تجزیه و تحلیل ماهیت پیش بینی کنندگی متغیرهای درماندگی مالی به منظور پیش بینی تغییر حسابرس شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارائه مدلی کارا به منظور پیش بینی تغییر حسابرس شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از متغیرهای درماندگی مالی و با کمک تکنیک های داده کاوی می باشد. در این پژوهش به منظور دستیابی به اهداف تحقیق چهار فرضیه تدوین شده است به منظور آزمون فرضیه ها از روش های داده کاوی شبکه بیزین، درخت رگرسیون و دسته بندی و رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیون لجستیک تشان می دهد که در سطح اطمینان 95% رابطه معنی داری بین تغییر حسابرس و متغیرهای درماندگی مالی وجود دارد همچنین نتایج حاصل از روش های داده کاوی نشان می دهد که نرخ تشخیص بیش از 89% و نرخ پیش بینی درست شرکت های دارای درماندگی مالی بیش از 84% است. به طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که متغیرهای درماندگی مالی حاصل از صورت های مالی حسابرسی شده دارای بار اطلاعاتی مناسبی برای پیش بینی تغییر حسابرس شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران هستند و با استفاده از آنها و تکنیک های داده کاوی می توان مدل هایی با کارآیی مناسب برای پیش بینی تغییر حسابرس شرکت ها ایجاد یا ارائه کرد.

صندوق های سرمایه گذاری مشترک به عنوان یکی از مهمترین نهادهای بازار سرمایه با جمع آوری سرمایه های اندک اما در سطح وسیع مخاطره سرمایه گذاری را به میزان قابل توجهی کاهش داده و موجب رونق و مدیریت در بازار سهام می شوند. در این میان سرمایه گذاران صندوق ها تلاش می کنند در صندوقی سرمایه گذاری کنند که متناسب با ریسک بازار و ریسک عملیاتی قابل تحمل، بازده بهینه ای کسب کنند. بنابراین سرمایه گذاران جهت انتخاب بهینه صندوق های سرمایه گذاری نیازمند ابزارهایی مانند معیارهای ترکیبی عملکرد پرتفلیو می باشند. در این مقاله با بررسی پنج معیار نسبت شارپ، نسبت ترینر، مدل 3 عامل فاما-فرنچ، آلفای جنسن (معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری مدرن پرتفوی) و نسبت پتانسیل مطلوب (معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری فرامدرن پرتفوی) مناسب بودن هر یک از آنها را در مقایسه با معیار بازدهی واقعی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور بر اساس مبانی نظری تحقیق، پنچ فرضیه تبیین و با استفاده از داده های نمونه انتخابی از 20 صندوق مشترک مورد آزمون قرار گرفته اند.

محقق با توجه به استفاده از داده های رتبه ای، فرضیه ها را از طریق آزمون همبستگی و با استفاده از دو آماره ناپارامتریک «ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن» و «ضریب همبستگی کندال» مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج این تجریه و تحلیل نشان می دهد که در بازار سرمایه ایران، بین عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس نسبتهای شارپ، نسبت ترینر، نسبت پتانسیل مطلوب، نسبت جنسن و مدل 3 عامله فاما-فرنچ با نسبت بازده واقعی همبستگی معنی داری وجود دارد. بررسی ضرایب همبستگی آماره های اسپیرمن و کندال حاکی از این است که بیشترین میزان همبستگی با بازدهی واقعی مربوط به نسبت ترینر بوده و کم ترین ضریب همبستگی متعلق به مدل سه عاملی فاما و فرنچ می باشد. بر اساس اولویت نسبت ترینر در رتبه اول، نسبت شارپ در رتبه دوم، نسبت پتانسیل مطلوب در رتبه سوم، نسبت آلفای جنسن در رتبه چهارم و نسبت مدل سه عاملی فاما و فرنچ در رتبه پنجم قرار دارد.